De welbekende decemberdrukte… Sinterklaas is nog maar net geweest, en dan komen de voorbereidingen voor de kerst er alweer aan. De kinderen moeten misschien wel van alles op school, op je werk moet het jaar goed afgesloten worden, de familie wil weten wat je gaat koken voor het kerstdiner, je ouders vragen of je weer eens een keer langs komt, je vrienden blijven je maar berichtjes sturen dat dat etentje nu toch echt wel eens een keer gepland moet worden, van alle kanten komen er uitnodigingen voor kerstborrels, verjaardagen (want iedereen is in december jarig?!), je MOET echt even gaan shoppen want ‘oh mijn god die sale’… OH en het dagelijks leven gaat ook nog gewoon door, inclusief huishouden en andere bezigheden. Je vraagt jezelf af hoe anderen dat in godsnaam doen, en je merkt misschien dat je toch eigenlijk best wel moe bent…
GEEN KEUZE?
Als je jezelf echt even kritisch afvraagt welk van al die activiteiten nu echt nodig zijn, of liever nog; echt voor jezelf zijn, zal je misschien merken dat je nog geen minuut voor jezelf overhoudt. Het voelt misschien alsof je daar geen controle over hebt, maar niets is minder waar.
Alles wat je doet is een keuze. Jóuw keuze. ‘Maar sommige dingen móeten toch gewoon?’, hoor ik je al denken. Maar, denk er echt eens over na. Soms kan het voelen alsof je van alles moet, en zelf weinig in te brengen hebt. Maar hoe komt dat eigenlijk? Voor wie rennen we toch zo hard met z’n allen? We krijgen in onze maatschappij te maken met ontzettend veel verwachtingen. Verwachtingen van partners, collega’s, (schoon)ouders, vrienden, familie… Maar als je aan de mensen in jouw omgeving zou vragen wat ze van jou verwachten, komt dat vaak niet overeen met wat jij dènkt dat ze van jou verwachten. De verwachtingen van anderen zitten vaak in je eigen hoofd, en worden daar ook nog eens onrealistisch groot. We willen anderen niet teleurstellen en willen door iedereen in onze omgeving leuk, lief en aardig gevonden worden. We zijn streng voor onszelf en voelen ons voor heel even goed als we waardering krijgen van anderen. En daarna? Gaan we weer op zoek naar de volgende persoon om de waardering te krijgen die we zo nodig lijken hebben. Ergens ben je de waardering voor jezelf misschien wel (gedeeltelijk) kwijtgeraakt. Het kan interessant zijn om te kijken naar waar dat door komt. Hoe gewaardeerd voelde jij je bijvoorbeeld als kind?
JEZELF VOOROP
Wàt er ook voor zorgt dat je soms meer bezig bent met de verwachtingen van anderen dan met zorgen voor jezelf; jíj bent degene die ervoor kan kiezen om jezelf weer voorop te zetten. Ben je moe? Ga eens lekker zitten of liggen. Heb je echt geen puf voor dat feestje? Ga niet. Zit je agenda weer bomvol? Maak ruimte. Start met het voldoen aan je eigen behoeftes, voordat je bezig bent met die van anderen.
De luchtvaart kent een goede metafoor voor het eerst voldoen aan je eigen behoeftes. Als de luchtdruk in een vliegtuig wegvalt, komen er luchtmaskers naar beneden waardoor passagiers zuurstof binnen kunnen krijgen. Voorafgaand aan het opstijgen van het vliegtuig leggen stewards en stewardessen altijd uit hoe deze werken. Hierbij benadrukken ze dat je altijd éérst je eigen masker op moet zetten voordat je iemand anders hierbij helpt. Waarom? Als je je eigen luchtmasker niet opzet, heb je kans dat je in ademnood komt voordat je anderen kunt gaan helpen, en daar is niemand mee geholpen. Sterker nog, hier gaat het over overleven. Voldoen aan andermans verwachting gaat in de kern ook over overleven. Al als baby (en zelfs al in de baarmoeder) pas je je aan je omgeving aan. Doe je dit niet, dan heb je kans dat je er niet bij mag horen. En als je er als baby niet bij hoort, wordt er niet voor je gezorgd en als er niet voor je gezorgd wordt, ga je dood…
‘MOETEN’
Het is best lastig om beter voor jezelf te zorgen als je dat helemaal niet gewend bent. De overtuiging dat je van alles móet doen voor anderen zit diep, en is vaak een automatische reactie op je omgeving. In taalgebruik komt de overtuiging meestal duidelijk naar voren in het werkwoord ‘moeten’. Hoe vaak hoor je jezelf dit werkwoord gebruiken? En hoe vaak is dit terecht? ‘Moet’ het van een ander of van jezelf? En als het ‘moet’, ‘wil’ je het dan wel? ‘Kùn’ je het dan wel?
Het kan heel waardevol zijn om te oefenen met ‘out of the box’ denken. Heb je het gevoel dat je geen keuze hebt? Think again! Wat zou je doen als alles mogelijk was? Als je de meest gekke keuze kon maken? Maak eens een lijstje van de meest gekke dingen. Er is meer mogelijk dan je denkt!
Dus, bezige bij, het is een kwestie van keuzes maken. Je kunt ervoor kiezen om aan de decemberdrukte mee te doen, of ervoor kiezen om te onderzoeken waar het door komt dat je eraan mee doet. Enne, dat kun je ook zittend, met een lekkere kop thee ofzo…
Of net als ik met mijn dochter Liv
